ግልጽነትና ተጠያቂነት እንዲህውም የፕሬስ ነጻነት በሌለበት አገር እውነታውን ለማወቅ ሁሌም አስቸጋሪ ነው። በተለይ ደግሞ አንድ ፓርቲ ሁሉንም የመንግስት መዋቅር ሙሉ በሙሉ በተቆጣጠረበት ሁኔታ፡ ፕሮፓጋንዳ በየቦታው ተደጋግሞ ሲስተጋባ ለጊዜው እውነት ሊመስል ይችላል። በአፈናና በፕሮፓጋንዳ ብዛት የሰውን ልጅ አእምሮ ምናልባት መቆጣጠር ይቻል ይሆናል። ተፈጥሮን ግን ፈጽሞ ማታለልም ሆነ ማንበርከክ አይቻልም። የማኦ መንግስት ከዘመቻው ብኋላ አመርቂ ዕድገት በማስመዝገብ ላይ ነኝ፡ ከተትረፈረፈው የእርሻ ምርቴ ለአለም ገበያም ማቅረብ ችያለሁ ቢልም፡ ዘመቻው ከተጀመረ ከአንድ ዓመት ብኋላ ጀምሮ ለ3 ተከታትይ ዓመታት በሰው ልጅ ታሪክ ታይቶና ተሰምቶ የማይታወቅ የርሃብ እልቂት ቻይና ልታስተናግድ ተገዳለች። ከ1959 እኤአ ጀምሮ ለ3 ተከታታይ ዓመታት በርሃብ ምክንያት የሞተው ህዝብ በአስርት ሚልዮኖች የሚቆጠር ነበር። ትክክለኛ ቁጥሩን ለማወቅ አስቸጋሪ ቢሆንም ከ10 ሚልዮን እስከ 50 ሚልዮን ባለው ቁጥር መካከል እንደሚገመት ይነገራል። የዚህ ዕልቂት መነሻ ምክንያት በተፈጥሮ የተከሰተ ድርቅ ነው የሚሉ ቢኖሩም፡ የተሳሳተው የመንግስት ፖሊሲ ትልቁን ድርሻ እንደሚወስድ አያጠራጥርም።ግልጽነትና የመንግስት ተጠያቂነት ባለበት አገር ርሃብ ሊኖር እንደማይችል በጥናት የተረጋገጠ እውነታ ነው።
የለውጥና ዕድገት ዘመን
ቻይና ክርሃብ ተምሳሌትነትና መገለጫነት ተሸጋግራ፡ አመርቂ የሆነ የኢኮኖሚ ለውጥ በተጨባጭ ማሳየት የጀመረችው፡ ስልጣን ላይ የነበረው (እና እስከዛሬ ያለው) ኮሚኒስት ፓርቲ ገበያውን ሙሉ በሙሉ ከመቆጣጠር አባዜው ቀስ በቀስ መላቀቅ ሲጀምር ነው። ይህም ከማኦ ሞት ብኋላ የታየ ለውጥ ሲሆን የፓርቲው ሰዎች ከማኦ ሞት ብኋላ ትንሽ የነጻነት አየር መተንፈስ በመቻላቸው የተገኘ ለውጥ መሆኑ ይነገራል። ከማኦ ህልፈተ ህይወት ብኋላ የፓርቲው ሰዎች የመጡበትን መንገድ ለመገምገም ሲሞክሩ፡ አንድ ያነሱት መሰረታዊ ጥያቄ ነበር። ይኸውም “ከስርዓቱ እየሸሸ በሰው አገር ተሰድዶ ይኖር የነበረው ዳያስፖራ፡ በሄደበት ሁሉ የተሻለ ኑሮ መኖር ሲችልና በተሰማራበት ዘርፍ ስኬታማ መሆን ሲችል፡ አገር ውስጥ ያለው ህዝብ በኑሮው ላይ መሰረታዊ ለውጥ ማሳየት ያልቻለው ለምንድን ነው?” የሚል ነበር። ይህ ጥያቄ ፓርቲው ወደ ውስጡ እንዲመለከት፡ ችግሩ ከኛ እንዳይሆን ብሎ ራሱን እንዲፈትሽ ምክንያት ሆነው። ይህንን ተከትሎም አንዳንድ ሪፎርሞችን ማድረግ ጀመረ። ቀደም ሲል ፓርቲው ገበያውን ሙሉ በሙሉ በመቆጣጠሩ ምክንያት የሸቀጦች ዋጋ በመንግስት ይተመን የነበረ ሲሆን፡ ብኋላ በአምራቹና በሸማቹ ግኑኝነት በሸቀጦች አቅርቦትና ፍላጎት መሰረት ዋጋ በገበያ እንዲተመን በማድረግ፡ መንግስት ጣልቃ ገብነቱን ቀስ በቀስ መቀነስ ጀመረ። ቀጥሎም በቻይና ታሪክ መሰረታዊ (radical) የተባለለትን ከመሬት ፖሊሲ ጋር የተያያዘ ሪፎርም ማድረግ ጀመረ። ይኸውም ገበሬ በኮታ የተተመነለትን ምርት (ግብር) ለመንግስት ከከፈለ ቀሪው ምርት የራሱ ይሆናል የሚል ነበር። ቀደም ሲል ያመረተውን ሙሉ በሙሉ በመንግስት ይነጠቅ ለነበረ ገበሬ ይህ ትልቅ ማበረታቻ (incentive) በመሆኑ ገበሬው ሳይለግም ታትሮ በመስራት ምርቱን ማሳደግ ጀመረ። የቻይና መሰረታዊ የለውጥ አብዮት የሚጀምረውም ከዚህ ብኋላ ነው።
የቁጠባና የለውጥ ዘመን – በግብርና ዘርፍ ምርታማነት ሲጨምር ገበሬዎች ቁጠባ (saving) ጀመሩ። የቁጠባ ሂሳባቸው ዳጎስ ማለት ሲጀምር አንዳንዶች ልጆቻቸውን ከእርሻ አሰናብተው ትምህርት እንዲከተታተሉ ማድረግ ጀመሩ። ሌሎች ደግሞ ቁጠባቸውን ይዘው ከተማ በመግባት በንግድ ስራ መሰማራት ጀመሩ። እንደገና ሌሎች ደግሞ ግብርናውን ትተው ወደ ከተሞች እየፈለሱ በማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪዎች ተቀጥረው መስራት ጀመሩ። የአገሪቱ ቁጠባ እየጨመረ ሲሄድ ኢንቨስትመንቱ እየጨመረ ኢንዱስትሪው እየተስፋፋ ለብዙዎች የስራ ዕድል እየፈጠረ የብዙዎችን ኑሮ እያሻሻለ መሄድ ጀመረ። በግብርናው ዘርፍ የተገኘው ውጤት ለሌሎቹ የኢኮኖሚ ዘርፎች መለወጥ ዋንኛ ምክንያት ነበር። ይኽም ሊሆን የቻለው ለኢንዱስትሪዎች የሚቀርቡ የምርት ግብዓቶችና ርካሽ የሰው ጉልበት በብዛት የሚገኘው ከግብርናው ዘርፍ ስለነበረ ነው።
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!