ቃልሲ መሰል ዓርሰ-ውሳነ አብ ኢትዮጵያ
እቲ ኣብ ትግራይ ናብ ኲናት ዘምርሐ ፖለቲካዊ ውጥረት፣ መሰል ዓርሰ-ውሳነ ብጭቡጥ ንምርግጋጽ ካብ ዘኽእል አረዳድአን ሞገተን ሕገ መንግስቲ እታ ሃገር ዝብገስ እዩ፣ ክብል ክኢላን ተንታኒን ፖለቲካ ቀርኒ አፍሪካ ኣሌክስ ዴ ቫል ገሊጹ።
አብቲ ጽሑፍ ብአሌክስ ዝቀረቡ ሓሳባት፣ ንትግርኛ ተዓደምቲ፣ ከምዝስዕብ ጸሙቅና ጠሚርናዮም አለና።
ኢትዮጵያውያን ንዓርሰ-ውሳነኦም ብኹሉ ገጽ ይቃለሱ ኣለዉ።
ኣብዘን ዝሓለፋ ውሑዳት ኣዋርሕ ውሽጢ፣ ኣብ ትግራይ ቃልሲ መሰል ዓርሰ-ውሳነ ናብ ዂናት ከምዘምረሐ፤ ኣብ ኦሮሞያ፣ ቤኒሻንጉል-ጉሙዝን ካልኦት ክልላትን ድማ ቃልሲ መሰል ዓርሰ-ምሕደራ ብዝተፈላለዬ መልክዕ እናተጋህደ ከምዝመጸ ይሕብር።
እዚ ጎንጺ እዚ ብኸመይ ክፍታሕ ከምዝኽእል ንምርዳእ ኣጸጋሚ እኳ እንተኾነ፣ መበገሲኡ እንታይ ከምዝኾነ ግና ክንዓሞ ንኽእል ኢና።
አብ ኢትዮጵያ ዝርአዩ ጎንጽታት ብሓፈሻ፣ ልክዕ ኣብ ካልኦት ሀገራት ከምዘጋጥሙ ቅልውላዋት፣ ኣብ ዙሪያ ‘ናይ መንነት ፖለቲካ’፣ ‘ሕገ መንግስታዊ ስርዓት’ን ‘ሞዴላት ምሕደራ’ን ዘጠንጥን እዩ። ይኹን እምበር እቲ ናይ ኢትዮጵያ ጕዳይ ፍልይ ዘበሎ፣ ቃልሲ መሰል ዓርሰ-ውሳነን ዓርሰ-ምሕደራን እውን ዘካተተ ምዃኑ እዩ። እዚ መሰል እዚ ድማ መሰረታዊን ዘየላጢን መሰል እዩ። ብተወሳኺ ድማ አብ መንጎ ፖለቲከኛታት ዘሎ አፈላላይ ብፍጹም ተጻባኢነት ዝግለጽ ጥራሕ ዘይኮነስ፣ ተሳኒኻ ይኹን ተጻዊርካ ብሓባር ፍታሕ ናይ ምምጻእ ዓቅምን ባህልን ስለዘየለ እዩ።
ካብ 1960ታት ኣትሒዙ ኣብ ኢትዮጵያ ዘሎ ፖለቲካዊ ምስሕሓብ መብዛሕትኡ ግዜ ብተመሳሳሊ ኣገባብ፣ ብሓይሊ ብረት እዩ ክፍታሕ ጸኒሑ። ሕድሕድ ወገን ነቲ ናቱ ኣረኣእያ ጥራሕ ቅኑዕ ኢሉ ይወስድ፣ ነቶም ዝብድሆም ድማ ዘይሕጋውያን እዮም ኢሉ ይፍርጅ። አብ ርእሲኡ ቀንዲ ዕዮ መንግስቲ ህውከትን ሀወኽቲን ምውጋድ ምዃኑ እዮ ዝአምን። ተጸዋራይነት ዝብሀል ነገር የለን።
ንአብነት ሎሚ አብይ ካብ ዘቅረቦ መደመር ዝብል ሓሳብ ወጻእ ዘሎ አታሓሳስባ ንጥቅዓት ዘቃልዕ እዩ። መደመር ብዓይኒ ጭፍራታት አብይ፣ ዝተፈለየ ሓሳብ ንዘለዎም ሰባት መጸጸይን መቅጽዒን ኮይኑ ዘገልግል መሳርሒ እዩ።
In the hands of some of Abiy’s disciples Medemer has become a tool of excommunicating dissenters from the political community.
አብ ኸምዚ ዓይነት ኩነታት ፖለቲካ ዓርሰ-ምሕደራ አዝዩ ተባራዒ እዩ ክኸውን። አብ ትግራይ ዂናት ንኽውላዕ ከም ክርቢትን ነዳዲን ኮይኑ አገልጊሉ እዩ። አብ ካልኦት ከባቢታት እውን ብተመሳሳሊ ጎንጽታት የራብሕ አሎ።
መሰል ዓርሰውሳነ ብሕጊ ጥራሕ ክውሰን ዝኽእል ከም ዘይኮነ ምርዳእ አድላይ እዩ። ቅቡልነት ዓርሰ ምሕደራ ብፖለቲካዊ መስርሓት እዩ ዝርከብ። ፖለቲካዊ መስርሓት ክንብል ከለና ብምይይጥን ብክርክርን ማለትና እዩ። ኣብ ዝተሓላለኸ ሕብረተሰብ፣ ከምዚ ንዝኣመሰለ ሱር-በተኽ (radical) አፈላላይን ዘይምስምዕማዕን ክፍታሕ ዝኽእል ብምዝርራብ ጥራሕ እዩ። እቲ ካልአይ መማረጺ ድማ ኢትዮጵያውያን ሎሚ አጸቢቆም ከምዝፈልጥዎ ጦርነት እዩ።
ሓደ ናይቲ ዂናት ሳዕቤን ተጋሩ ብዛዕባ ኢትዮጵያዊ መንነት ዘለዎም ናይ ሓባር ርድኢት ምጉሕጓሕ እዩ።
ኩሎም ካብ ኢትዮጵያ ዝመጹ ጸብጻባት ከምዘመላኽትዎ፣ መንግስቲ ንተጋሩ ዘርእዬ ዘሎ ንጽገት፣ ተመጣጣኒን ዓጸፋዊን ምላሽ ብተጋሩ ይወሀቦ ከምዘሎ እዩ፤ ሎሚ ትግራዋይ ኣብ ኢትዮጵያ ዝድለ ሰብ ኾይኑ ኣይስምዖን። እቲ ‘ኢትዮጵያዊ’ ዝብል ኣተሓሳስባ፡ ብመንነትን ኣጀንዳታትን አምሓራ ጥራሕ ዝልለይ፣ ኣብ ከቢድ ሓደጋ ዝወድቅ ዘሎ አተሓሳስባ ይኸውን አሎ። ተጋሩ ንዓርሶም ካብ ኢትዮጵያዊነት እንተደአ ነጺሎም፡ ካልኦት እውን ክስዕቡ ይኽእሉ እዮም።
All reports from Ethiopia show that the government’s rejection of Tigrayans is being reciprocated: Tigrayans no longer feel they are wanted in Ethiopia. The notion ‘Ethiopian’ is in grave danger of reverting to being identified solely with an Amhara identity and agenda. If the Tigrayans remove themselves from the Ethiopian conversation, others may follow.
ኢትዮጵያውያን ብሓባር ሀገሮም ጠርኒፎም ኽሕዝዋ እንተደአ ዝደልዩ ኾይኖም፣ ዓብዪ ናይ ምክብባር ክእለት፡ ትብዓትን ኣመራርሓ ጥበብን ከድልዮም እዩ። ክሳብ ሽዑ ግና እቲ ሎሚ ዝግበር ዘሎ ውግእ፣ መሰል ዓርሰ ምሕደራ ብኹለመዳያዊ ቃልሲ ክረጋገጽ አለዎ ዝብል ርትዓዊ ኣተሓሳስባ የንጸባርቅ እዩ ዘሎ። እቲ ምይይጥ ምስተቛረጸ ዝጀመረ ምስሕሓብ፡ ፍጻመ ሀለዋት እታ ሀገር ናብ ዘብቅዐሉ ሓያል ቅልውላው የምርሕ አሎ።
ሰ.ነ
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!